XỬ LÝ VẾT THÂM QUA 4 GIAI ĐOẠN
Chào các bạn,
Mình biết vết thâm là vấn đề “ám ảnh” rất nhiều người, nhất là với những bạn da dễ bị mụn dẫn đến vết thâm sau mụn, và đương nhiên, với phần dân số “đen đủi” dính cơ địa dễ thâm nám T.T
Vì vậy, hôm nay, mình muốn viết 1 bài về cách xử lý thâm qua 4 giai đoạn riêng biệt để giúp các bạn giải quyết vết thâm ĐÚNG và TRÚNG hơn, chọn thành phần trị thâm, làm sáng hợp với da mình. Và cũng để mọi người có cái nhìn và kỳ vọng đúng hơn về sản phẩm trị thâm, khỏi phải buồn vì “sao người ta quảng cáo cái này trị thâm mà thâm mình vẫn y nguyên T.T”.
Tất nhiên, những thông tin ở đây chỉ là tham khảo, lời mình nói không phải là lời của chuyên gia với bằng cấp về skincare, mình chỉ đơn giản là đang tổng hợp lại thông tin giúp các bạn thôi. Những người có da thâm mụn lâu năm, đậm màu, hoặc tự dưng nám xuất hiện vì nội tiết thay đổi thì nên tìm đến bác sĩ da liễu để khám và có hướng điều trị cụ thể nhé.
…
<3 4 GIAI ĐOẠN LƯU Ý KHI XỬ LÝ THÂM <3
- Vết thâm thường hình thành sau khi da gặp tổn thương. Da được báo hiệu rằng da đang bị “tấn công” sẽ sản sinh ồ ạt melanin (hắc sắc tố tạo nên độ sậm màu cho da) như 1 cách tự vệ của da chúng ta. Giống như khi cơ thể bạn có mầm bệnh xâm nhập, cơ chế tự vệ của cơ thể làm tăng nhiệt độ lên và gây sốt. Những cơ chế phản vệ này phần nào giúp bảo vệ chúng ta, nhưng chịu đựng chúng thì không dễ chịu chút nào. Sốt làm người mệt lả, khó chịu, thì vết thâm làm màu sắc gương mặt kém tươi tắn, đều màu.
- Tóm tắt lại, nguyên do chính gây nên thâm là: tổn thương da => gia tăng lượng melanin => tạo nên vết thâm.
- Vậy để giải quyết vết thâm hiệu quả và triệt để, chúng ta nên chặn trái chặn phải chặn trước chặn sau chặn đầu chặn đuôi xung quanh sự xuất hiện và phát triển của thằng melanin này đúng không nào? Do đó, mình sẽ trình bày 4 giai đoạn chính liên quan đến “vòng đời” của melanin, để các bạn đối chiếu xem, da mình đang ở giai đoạn nào, từ đó, dùng sản phẩm phù hợp.
- GIAI ĐOẠN 1: Trước khi melanin bắt đầu được sản sinh => tương đương với lúc da bạn chưa có tổn thương, chưa có vấn đề gì có thể nhìn thấy bằng mắt thường được cả, nhưng da bạn dễ bị thâm và bạn luôn cẩn thận trước mọi tình huống có thể khiến da thâm nám.
- GIAI ĐOẠN 2: Melanin đang được sản xuất => tương đương với lúc da bạn bắt đầu có tổn thương, như bị mụn, bị tia UV “đốt” xèo xèo... Đây chính là lúc da chúng ta nhận được lệnh là phải sản sinh melanin như 1 cơ chế phòng vệ choda.
- GIAI ĐOẠN 3: Melanin được sản xuất xong và đang trong quá trình được đưa lên bề mặt da => tương đương với việc tổn thương đang gần lành lại, da gần hết hiện tượng viêm nhiễm, và bạn hồi hộp chờ vết thâm hiện hình T.T
- GIAI ĐOẠN 4: Melanin đã xuất hiện trên bề mặt da và tạo nên vết thâm. Trong quá trình này, thâm vẫn tiếp tục đậm thêm nếu bạn không chăm sóc da.
Các bạn đã xác định được da mình đang ở giai đoạn nào chưa ạ? Nếu xác định được đúng giai đoạn thì chúng ta có thể chọn được thành phần tác động vào vết thâm chính xác và hiệu quả hơn.
Mình thấy, thông thường, các bạn có vấn đề về thâm và muốn trị thâm là da đang ở giai đoạn 4 rồi. Nếu da bạn đang ở giai đoạn này, nên kết hợp cả thành phần dành cho giai đoạn 4, và thành phần dành cho các giai đoạn trước, kiểu “đánh chặn” mọi phía để vết thâm bay nhanh hơn. Dùng 1 mình thành phần cho giai đoạn 4 cũng được, nhưng hiệu quả thấy được sẽ chậm hơn rất nhiều.
…
<3 GIAI ĐOẠN 1 <3
Đây là giai đoạn phòng ngừa thâm, và bạn phải bảo vệ da tốt nhất có thể trước các tổn thương có khả năng xảy ra. Có 2 thứ rất hiệu quả để làm công tác phòng vệ này, đó là: KEM CHỐNG NẮNG và CHẤT CHỐNG OXI HÓA (ANTIOXIDANT)
- Như các bạn đã biết, kem chống nắng (KCN) giúp bảo vệ da khỏi tác động có hại của tia UV trong ánh nắng mặt trời. Chính những tia UV này là thứ kích thích sản sinh melanin cực kỳ nhanh. Da đang trị thâm, hoặc muốn phòng ngừa thâm thì càng phải chú trọng dùng KCN.
Mà dùng không phải là bôi xíu xíu vào buổi sáng xong để đấy đâu nha. Để KCN phát huy tốt hiệu quả (cho xứng với số tiền bạn bỏ ra chứ), cần phải BÔI ĐỦ LƯỢNG KCN (tầm 0,8ml đến 1,2ml cho gương mặt, tùy size mặt của bạn), BÔI ĐỀU LỚP KCN (hạn chế xoa mạnh và miết, chỉ nên xoa nhẹ và vỗ vào da), BÔI LẠI ÍT NHẤT 1 LẦN TRONG NGÀY (trừ khi da bạn không tiết dầu, không đổ mồ hôi, không chạm tay lên mặt, ở trong phòng kín 90% thời gian).
- Các chất chống oxi hóa (OXH) là thứ cực kỳ hữu hiệu trong việc trung hòa tác hại do free radicals (gốc tự do) gây nên cho da. Gốc tự do hình thành từ đủ nguyên nhân. Chẳng làm gì nó cũng hình thành trong da và trong cơ thể, stress hay sinh hoạt thiếu khoa học cũng gây nên gốc tự do, không bảo vệ da dưới nắng càng gây nhiều gốc tự do. Nên gốc tự do là thứ khó mà tránh được. Vì thế, dùng chất chống OXH trong skincare routine giúp giảm tổn thương từ gốc tự do => phòng ngừa vết thâm.
Một số thành phần chống OXH mạnh mẽ, được nghiên cứu chứng minh có thể thấm vào da, chạm được vào tế bào da sống để hoạt động mà bạn có thể tìm thấy dễ dàng trong skincare hiện nay gồm:
+ Vitamin C (Ascorbic Acid)
+ Vitamin E (Tocopherol, Tocopheryl Acetate)
+ Vitamin A (chính là các Retinoids)
+ Superoxide Dismutase
+ Coenzyme Q10 (Ubiquinone) hoặc “anh em gần sinh đôi” Idebenone
+ Polyphenols (như EGCG trong trà xanh, Resveratrol trong các loại dâu, nho, lựu…)
+ Ferulic Acid
(*) LƯU Ý khi chọn sản phẩm chứa chất chống OXH:
- Vì các chất chống OXH hoạt động rất tốt với nhau, tạo thành 1 mạng lưới chống OXH hiệu quả và bền vững hơn, nên các bạn nên tìm sản phẩm chứa nhiều chất chống OXH cùng 1 lúc. Thường các sản phẩm này không rẻ lắm nhưng mà cũng đáng tiền :3 (mình nghèo mình dùng serum chống OXH đơn thôi T.T)
- Các chất chống OXH thường bị OXH rất nhanh và thiếu bền vững (vì chúng gánh hết phần OXH về cho mình để da chúng ta không phải chịu đựng đó ^^), nên hãy tìm sản phẩm chống OXH để trong lọ màu tối, đục, vòi pump càng tốt, để tránh chúng phải tiếp xúc nhiều với không khí, ánh sáng và nhiệt độ cao, để các chất chống OXH bền vững hơn, hoạt động hiệu quả lâu hơn.
…
<3 GIAI ĐOẠN 2 <3
- Đây là giai đoạn quá trình sản sinh melanin khởi động. “Kẻ” chịu trách nhiệm cho giai đoạn đầu của quá trình này là một enzyme tên là TYROSINASE. Thế nên, đương nhiên, chúng ta cần dùng các thành phần ức chế sự hoạt động của Tyrosinase (tiếng Anh gọi các thành phần này là Tyrosinase inhibitors). Đây là những thành phần hiệu quả nhất để sử dụng nếu bạn bị thâm nám, nên các bạn có thể thấy các sản phẩm trị thâm thường có những thành phần này.
- Các thành phần hiệu quả trong việc ức chế Tyrosinase và quá trình trung gian diễn ra khi sản sinh melanin gồm:
+ Hydroquinone: rất hiệu quả trong trị thâm nám nhưng dùng lâu dài và thường xuyên thì không nên vì tác dụng phụ (nếu dùng thì chấm lên vết thâm nám thôi nha, không nên bôi diện rộng)
+ Alpha Arbutin: “cháu” của Hydroquinone nhưng an toàn và dịu nhẹ hơn
+ Azelaic Acid
+ Kojic Acid
+ Licorice (chiết xuất rễ cam thảo)
+ Vitamin C
+ Thiamidol (có mỗi Eucerin có thôi thì phải :-?)
+ Ellagic Acid
+ Lignin Peroxidase
+ Tranexamic Acid
+ Curcumin (chiết xuất nghệ)
- Ngoài các thành phần kìm hãm sự hoạt động của Tyrosinase trên ra, các bạn hoàn toàn có thể sử dụng:
+ Vitamin A (Retinoids): ức chế quá trình phiên mã của Tyrosinase, gây tổn hại đến quá trình hình thành thâm luôn từ đầu nha
+ N-Acetyl Glucosamine: viết tắt là NAG, giúp cản trở sự trưởng thành của Tyrosinase
…
<3 GIAI ĐOẠN 3 <3
- Lúc này, khi melanin đã được sản xuất xong, chỉ còn chờ được đưa lên trên bề mặt. Chúng ta sẽ dùng thành phần có thể cản trở quá trình di chuyển đó.
- Thông thường, các thành phần phụ trách giai đoạn này sẽ cần thời gian nhiều hơn, cần liều lượng cao hơn và chúng ta cũng phải chăm chỉ bôi để thấy hiệu quả trên da.
- Những thành phần giúp ức chế quá trình vận chuyển melanin lên bề mặt da gồm:
+ Hydroquinone và Vitamin A (các bạn thấy 2 thành phần này đa di năng với việc trị thâm không? Hiệu quả ở giai đoạn trên rồi, giai đoạn này vẫn hiệu quả. Chính vì thế mà chúng được coi là “tiêu chuẩn vàng” trong trị thâm nám bấy lâu nay đó)
+ Niacinamide (kết hợp với NAG cho hiệu quả cao hơn)
+ Soybean (chiết xuất đậu tương)
…
<3 GIAI ĐOẠN 4 <3
- Nếu như các bạn sử dụng thành phần hiệu quả cho trị thâm trong những giai đoạn trước, thì rất có thể, ở giai đoạn 4 này, vết thâm sẽ nhạt màu hơn nhiều so với nếu như các bạn không dùng gì để ngừa/trị thâm cả. Thậm chí có nhiều bạn mụn hết xong cũng không để lại thâm luôn.
Lúc này, các bạn có thể duy trì dùng các sản phẩm trị thâm trước đó bạn vẫn dùng thêm 1 thời gian ngắn nữa là thâm tự hết.
- Tuy nhiên, nếu như bạn thấy vết thâm của mình vẫn cứng đầu, bạn có thể kết hợp thêm 1 số thành phần có khả năng thúc đẩy sự biến mất của vết thâm. Trong đó, nổi bật là các thành phần có tính năng kích thích tế bào chết bong nhanh khỏi da. Như vậy, phần da chết tối màu của vết thâm đó sẽ biến mất dần đi.
Một số thành phần có chức năng này gồm:
+ Vitamin A (Retinoids): nhắc mãi nhắc hoài rồi nhưng nói chung Retinoids trị thâm nám ở mọi giai đoạn luôn nha, tối ưu cực kỳ nếu chúng ta biết dùng đúng cách.
+ Các acid trực tiếp “cà” da chết, gồm: Glycolic Acid (mạnh nhất), Lactic Acid (mạnh vừa), Mandelic Acid, Malic Acid, Lactobionic Acid, Gluconolactone (dịu nhẹ)
+ Azelaic Acid
+ Các enzyme hoa quả (cẩn thận nếu bạn bị dị ứng với loại hoa quả đó)
+ Licorice (chiết xuất cam thảo)
(*) LƯU Ý khi sử dụng các thành phần có khả năng kích thích tế bào chết bong khỏi da:
- Chọn sản phẩm có độ pH phù hợp để các thành phần này hoạt động được hiệu quả nhất
+ Vitamin A hoạt động tốt nhất ở pH từ 5 đến 7.
+ Các acid tẩy da chết hoạt động tốt nhất ở pH từ 3 đến 4. Thấp hơn 3 dễ làm rát da, cao hơn 4 mất phần nhiều hiệu quả.
- Các thành phần có thể làm da nhạy cảm hơn, bị đỏ, rát, khô, tổn thương nếu bạn dùng chúng không đúng cách.
Vì vậy các bạn hãy cố gắng:
+ Nếu chưa dùng bao giờ, bắt đầu ở liều thấp, dịu nhẹ, đừng tương luôn 0.1% Tretinoin hay 12% Glycolic acid lên mặt nhé.
+ Dùng từ 1-2 lần 1 tuần rồi tăng dần lên đến liều lượng mà da bạn chịu được.
…
<3 TỔNG HỢP LẠI <3
Tóm tắt lại cho các bạn không muốn đọc đống dài loằng ngoằng phía trên:
(*) Các thành phần hiệu quả tối ưu nhất trong việc trị thâm, sắp xếp từ mạnh nhất đến yếu nhất (theo đánh giá rất rất chủ quan của mình) là:
- Hydroquinone
- Vitamin A
- Azelaic Acid
- Kojic Acid
- Các loại acid “gột” mặt =))
- Licorice
- Vitamin C
- Alpha Arbutin
- Niacinamide
- mấy cái còn lại không biết sắp xếp sao :v
Trong danh sách trên, những thành phần càng mạnh mẽ thì càng dễ có tác dụng phụ và bạn cần phải cẩn trọng khi sử dụng nhé.
(*) Nên kết hợp các thành phần hiệu quả ở các giai đoạn hình thành thâm khác nhau để đạt hiệu quả tối đa
- Các bạn thấy đó, vết thâm phát triển có giai đoạn, và nhiều thành phần trị thâm trên thị trường chỉ có thể đảm nhiệm được 1 trong số các giai đoạn đó thôi. Nếu các bạn chỉ dùng 1 thành phần duy nhất có tác dụng cho 1 giai đoạn duy nhất trong cả quá trình hình thành vết thâm, hiệu quả có thể đến chậm.
+ Ví dụ như bạn đang trị thâm bằng Niacinamide – một thành phần chỉ có chức năng ngăn cản vận chuyển melanin lên bề mặt da, chứ không cản trở việc hình thành melanin, cũng chẳng giúp “bóc” phần melanin sẵn có đi. Do đó, nếu bạn đang có vết thâm trên mặt rồi, dùng Niacinamide chỉ giúp vết thâm ấy không đậm lên mà thôi. Nếu muốn vết thâm bay nhanh, bạn phải dùng thêm cả thành phần ở giai đoạn 4 để đẩy phần vết thâm sẵn có trên bề mặt da đi nhanh chóng. Từ đó, vết thâm mới biến mất được.
+ Tương tự, nếu bạn đang dùng các thành phần ức chế melanin, rồi dùng tẩy da chết để phần thâm nhạt màu đi, nhưng các bạn không chú ý đến giai đoạn 1 – là phòng ngừa tổn thương, không chú ý chống nắng cho da, da lại tiếp tục bị tổn thương bởi tia UV, quá trình sản sinh melanin mới lại hình thành, tạo nên vòng tròn luẩn quẩn thâm mãi hoàn thâm.
- Vì thế, các bạn có thể dùng riêng lẻ Hydroquinone hoặc Retinoids để trị thâm vì đây là 2 thành phần đa năng, đảm nhiệm được nhiều giai đoạn trong quá trình hình thành thâm. HOẶC nếu sợ phản ứng phụ từ 2 thành phần trên, có thể dùng kết hợp các thành phần trị thâm khác nhẹ nhàng hơn với tính năng khác nhau.
Ví dụ:
+ Các bạn dùng Alpha Arbutin cho giai đoạn 2, dùng kết hợp Niacinamide cho giai đoạn 3, kèm thêm Glycolic Acid cho giai đoạn 4, tất nhiên không quên dùng KCN bảo đảm giai đoạn 1 => như vậy chúng ta đánh chặn được vết thâm ở 4 giai đoạn luôn đúng không nào?
+ Hoặc các bạn có thể đang dùng Vitamin C buổi sáng để chống OXH chẳng hạn, kết hợp thêm Licorice extract, rồi chấm kem Hydroquinone vào những vết thâm bạn thấy “đậm đà” nhất.
+ Như mình hiện tại đang dùng Tretinoin ban đêm (2 lần/tuần), Niacinamide kết hợp NAG hằng tối, AHA nồng độ thấp buổi tối (3 lần/tuần), Vitamin C hằng sáng, chấm Azelaic Acid vào vết mụn có nguy cơ tạo thâm vào buổi sáng (nếu đợt nào có mụn). Tất nhiên, KCN không thể quên. Như vậy, mình thấy vết thâm mới phai nhanh, thâm cũ đang dần phai đi thấy rõ rệt hơn so với hồi xưa, khi mình chỉ dùng mỗi VitC dạng yếu với AHA. Đợt này đang tăm tia em Spot Treatment Serum của Emmié kết hợp Alpha Arbutin và Vitamin C, và em Sidmool Whitening Ampoule có Arbutin và Niacinamide thấy cũng tiện và hấp dẫn (vì Arbutin không dễ để ổn định và cũng dễ mất hiệu quả nhanh nếu sản phẩm không được formulate cẩn thận).
Nói chung, các bạn cứ căn cứ vào danh sách thành phần cho từng giai đoạn, chọn ra thành phần mình dễ mua trong sản phẩm có mặt ở những shop uy tín tại VN, và quan trọng là KIÊN NHẪN. Người hợp thì thâm bớt đi tính bằng tuần, người ít hợp hơn thì thời gian thấy hiệu quả tính bằng tháng đó.
…
Phần lý thuyết đến đây là kết thúc.
Mình sẽ có bài riêng tổng hợp gợi ý các sản phẩm tốt cho từng thành phần trị thâm mà mình nêu ở trên. Các bạn cố chờ mình nhé. Nhét hết vào 1 bài post thì dài quá
Chúc các bạn sớm da đều màu không thâm nám :*
XOXO
malic enzyme 在 Malic Enzyme Makes NADPH - YouTube 的美食出口停車場
Welcome to Catalyst University! I am Kevin Tokoph, PT, DPT. I hope you enjoy the video! Please leave a like and subscribe! ... <看更多>